SeaStories

Orange Dawn (1994) van de Britse fluitist-componist Ian Clarke, symboliseert voor ons het ontwaken van die droom, dat verlangen naar het volle leven, van Undine. Het was oorspronkelijk geïnspireerd door het opkomen van de zon boven de Great Rift Valley in Oost Afrika. Het beschrijft het ontwaken van het exotische dierlijke leven, zoals onder andere de roze flamingo’s, met op de achtergrond de dramatische oranje dageraad. Het stuk schildert een inspirerende scène waarin een reeks aan emoties gaande van sereniteit, tot ontzag en woede tot uiting komen. De componist wil de luisteraar meenemen op een reis naar een andere wereld.
Dageraad brengt licht, maar dageraad brengt ook geluid. Als je goed luistert wanneer de zon begint op te komen kun je het horen. Het is als de echo van een geboorte; eerst stilte, gevolgd door een zachte druk en dan komt de slordige vloed van het leven.

De sonate Undine (1882) van Carl Reinecke is geïnspireerd op de roman Undine, in 1811 geschreven door Friedrich de la Motte Fouqué. Het stuk bestaat uit vier bewegingen die scènes uit het verhaal van Undine weergeven.

In het eerste deel hoor je Undine in de onderwaterwereld en haar verlangen naar een onsterfelijke ziel.

Ze verlaat de onderwaterwereld, op zoek naar liefde voor een sterfelijke man, en wordt als kind gevonden op het strand door een visser en zijn vrouw. Zij voeden Undine liefdevol op. Op een dag woedt er een hevige storm waardoor ridder Hulbrand een schuilplaats zoekt en zo onderdak vindt bij de pleegouders van Undine.

In het tweede deel van de sonate hoor je de speelse, ondeugende Undine en haar bezorgde ouders. Centraal in dit tweede deel hoor je de ontluikende liefde van Undine voor de ridder Hulbrand.

De liefde is wederzijds en al gauw trouwen ze. Na de trouwnacht, bekent Undine dat ze een waternimf is en bedankt Hulbrand voor het geschenk dat hij haar onwetend heeft gegeven, namelijk een onsterfelijke ziel. Ze biedt hem aan het huwelijk te ontbinden, maar Hulbrand belooft onsterfelijke liefde en trouw. Plots drijven er enkele onweerswolken voorbij: Undine’s oom, Kuhleborn, komt haar waarschuwen. Als Hulbrand ooit zijn stem of hand tegen haar verheft zullen de watergeesten het niet toelaten dat Undine nog langer bij hem leeft. Als Hulbrand zijn liefde voor Undine verliest, moet hij sterven.

In het mooie Andante hoor je het gelukkige liefdespaar. Plots wordt de lyrische melodie onderbroken door een kort, snel intermezzo dat de waarschuwing van de watergeesten voorstelt.

Undine’s geloof in mensen en de goedheid van haar hart, laat haar toe de intrige zoekende vroegere verloofde van Hulbrand, Berthalda, als een permanente gast in hun kasteel op te nemen. Hulbrand voelt zich steeds ongemakkelijker bij de onwereldse goedheid van Undine en haar communicatie met de watergeesten en voelt zich weer aangetrokken tot Berthalda. Opgejaagd door Berthalda, verliest Hulbrand zijn geduld met Undine en deze laatste wordt verplicht terug te keren naar de zee. Hulbrand zoekt troost bij Berthalda en stemt er mee in met haar te trouwen. Undine smeekt haar oom tevergeefs om Hulbrand niet te doden. Uiteindelijk moet ze zelf het instrument zijn voor de straf van Hulbrand. Op de trouw van Hulbrand en Berthalda verschijnt ze en geeft ze Hulbrand een dodelijke kus. Op zijn begrafenis staat ze stiekem tussen de rouwenden. Op de plaats waar ze verdwijnt ontstaat een bron waarvan twee kleine stroompjes het graf omcirkelen.

In het stormachtige laatste deel van de sonate hoor je Hulbrands gekijf, het vergeefse pleiten van Undine en de woede en revanche van de watergeesten. Op het einde van de sonate hoor je weer het thema van haar ontluikende liefde ...

In Deep Blue (2011), geïnspireerd door de dieptes van de oceaan en de wondere melodieën van een walvis, zouden we de terugkeer van Undine naar de onderwaterwereld kunnen horen. Een zee aan emoties passeren de revue, tot je Undine hoort aankomen op de bodem van de oceaan, in volle aanvaarding van haar lot. De zachte groove doorheen heel het stuk werkt troostend en hoopgevend; Undine moest terugkeren naar de dieptes van de oceaan, maar haar liefde voor Hulbrand is onaangetast.

Black Anemones van de Amerikaanse componist Joseph Schwantner werd oorspronkelijk geschreven voor sopraan en piano. het is gebaseerd op een gedicht van de surrealistische dichter Agueda Pizarro. Het gedicht beschrijft een kind, dromend van zijn moeder, maar de sfeer is niet echt idyllisch. Het kind voelt zich bedreigd door de „oogverblindende” schoonheid van zijn moeder :„you don’t know how fearful your beauty is”; „you walk with silver lions and wait to estrange me”; „you call me blind, you touch my eyes with black anemones”. Zwarte anemonen, wit aan de buitenkant, zwart in het centrum, een mooi symbool voor dingen die er uiterlijk mooi uitzien, maar iets anders verbergen. Zoals de oceaan er aan de oppervlakte idyllisch uit kan zien, maar onder water de verwoestende effecten van vervuiling en temperatuurstijging zichtbaar zijn. Wij dragen Black Anemeones graag op aan alle reeds verdwenen koraalriffen.

Storm van de Nederlander Herman Beeftink komt uit de suite „Water” voor piano solo met verschillende deeltjes. Herman Beeftink maakte van Storm ook een versie voor fluit en piano. Je hoort hoe het aanzwellen van de storm steeds heviger wordt. De laatste decennia is merkbaar hoe de stormen op aarde steeds krachtiger en verwoestender worden...

Bart Van Kerchove schreef Traversée in 2015 en droeg het aan ons ensemble op. Bart zegt hier zelf over: Traversée kan je interpreteren als een oversteek, waarvan je als mens droomt of verlangt dat je die ooit zal maken, een soort evolutie misschien, die je wil maken, maar die op één of andere manier toch (nog) niet lukt. In de muziek is het besef eerst aanwezig, dat je die ‘reis’ wil aanvatten, daarna groeit die uit tot een hevig verlangen, bijna radeloosheid omdat het niet lijkt te lukken, er is ook een soort worsteling met zichzelf, en op het einde een ontgoocheling en gelatenheid dat de ‘overkant’ of juist het meest voor de hand liggende, niet is bereikt. Er worden maatregelen getroffen om de klimaatopwarming tegen te gaan, maar het doel is nog niet bereikt. Maken we samen de oversteek?

Met Regrets and Resolutions (1986) van de Amerikaanse fluitist-componist Gary Schocker zijn we aan de andere kant van de oceaan aanbeland. Het stuk begint als een mijmering om dan over te gaan in een dolle, uitbundige dans. Oplossingen zijn mogelijk en bevrijdend!